Το έργο του Rashid Johnson «Thrown for Chinua Achembe», που ανήκει στη συλλογή Χάρη Δαυίδ και παρουσιάζεται αυτό το διάστημα στην έκθεση Ubuntu, βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Τα σχόλια στα social media έπεσαν βροχή. Ο Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟ Νικόλας Γιατρομανωλάκης γράφει στον λογαριασμό του στο facebook για τη σημασία του έργου.
«Αυτή η καρέκλα είναι έργο του Ρασίντ Τζόνσον. Ο Ρασίντ Τζόνσον είναι ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς εικαστικούς στις μέρες μας. Το 2011 ήταν ένας από τους 6 φιναλίστ για το Βραβείο HugoBoss ενώ το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο φιλοξένησε το 2012 την πρώτη σόλο του έκθεση.
»Αυτή η καρέκλα είναι εμπνευσμένη από το βιβλίο του Νιγηριανού συγγραφέα Τσινούα Ατσέμπε, «Τα Πάντα Γίνονται Κομμάτια», που πήρε το Βραβείο Booker το 2007. Το βιβλίο πραγματεύεται τη δυσκολία του κεντρικού ήρωα να αποδεχτεί τις αλλαγές, τον εξευρωπαϊσμό και τον εκχριστιανισμό της φυλής του και την απώλεια της δύναμής του μέσω της οποίας αυτοπροσδιορίζεται.
»Το βιβλίο μιλά για μια φυλή στην Αφρική, όμως νομίζω ότι τη κεντρική ιδέα της μη συμφιλίωσης με έναν κόσμο που αλλάζει και του φόβου ότι, ίσως, γινόμαστε irrelevant (αποκομμένοι, μη σχετικοί με το τι συμβαίνει) μπορούμε να την αντιληφθούμε. Κάποιοι άνθρωποι αυτόν τον φόβο τον εσωτερικεύουν. Κάποιοι μετατρέπουν τον φόβο τους σε επιθετικότητα, αντιστέκονται με λόγια ή και με πράξεις. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου έχουν κάποια μορφή εξουσίας η οποία απειλείται από τις αλλαγές, αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονο.
»Ο τίτλος του έργου είναι Thrown for Chinua Achebe. Εκτός από την ευθεία αναφορά στον Ατσέμπε, ο Τζόνσον κάνει ένα παιχνίδι με τα ομόηχα “thrown” (πεταμένο) και “throne” (θρόνος). Ένας θρόνος είναι ένα σύμβολο εξουσίας, ένας σπασμένος θρόνος τι είναι;
»Για όλα τα παραπάνω, εκτιμώ πολύ αυτήν την καρέκλα και χαίρομαι που τόσο εγώ όσο και πολλοί άλλοι μπορούν να την δουν στο ΕΜΣΤ τους επόμενους μήνες.
»ΥΓ. Υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία για τα εμπόδια πρόσβασης στον πολιτισμό και την τέχνη. Συνήθως αυτά ομαδοποιούνται σε τρεις κατηγορίες: (1) εξωτερικά, (2) προσωπικά, (3) εμπόδια που έχουν να κάνουν με ένα συγκεκριμένο έργο.
»Συχνά αναφερόμαστε στα φυσικά εμπόδια (π.χ. απόσταση, δυσκολία προσπέλασης -ειδικά για ΑμεΑ), αλλά και σε οικονομικά εμπόδια (π.χ. τιμή εισιτηρίου, κόστος ευκαιρίας/χρόνου), και αγνοούμε τα προσωπικά εμπόδια που όμως είναι εξίσου σημαντικά αν όχι σημαντικότερα.
»Κανείς δεν θέλει π.χ. να νιώσει άσχετος μπροστά σε ένα έργο που δεν το καταλαβαίνει, οπότε πολύ συχνά θα απορρίψει το έργο αντί να αναρωτηθεί γιατί δεν το καταλαβαίνει. Κανείς δεν θέλει να νιώσει άβολα και αμήχανα έξω από το comfort zone του, κι έτσι συχνά θα πει “αυτά δεν είναι για μένα”, “αυτά είναι για τους πλούσιους”, “αυτά είναι για τους νέους”, “αυτά είναι για τους κουλτουριάρηδες” κ.ο.κ.
»Αυτά τα επιχειρήματα, ειδικά όταν εκφράζονται από ανθρώπους με κάποια μορφή εξουσίας, έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο διαχρονικά, σε όλο τον κόσμο, στην απαξίωση της σύγχρονης τέχνης: “Αν δεν το καταλαβαίνω γιατί να το πληρώνω; Γιατί να μην κάνω τα λεφτά κάτι άλλο βρε αδερφέ; Δεν είναι δα ότι μου περισσεύουν…”.
»Είναι υποχρέωσή μας θεωρώ, ως πολιτεία, να κάνουμε σοβαρές κινήσεις, μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος και όχι μόνο έτσι ώστε, έστω οι επόμενες γενιές να μην νιώσουν ποτέ άβολα σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης, διαγωνίως, οριζοντίως ή καθέτως. Όχι για να μην μας πουν οπισθοδρομικούς, αλλά γιατί το μυαλό πρέπει να δουλεύει και να ανοίγει και όταν το κάνουμε αυτό σε ατομικό επίπεδο, θα περνάμε όλοι και όλες πολύ καλύτερα και θα ζούμε σε ανεκτικότερες, φιλικότερες και προοδευτικότερες κοινωνίες».
TAGS
