Τον περασμένο μήνα δημοσιεύτηκε μία εμπεριστατωμένη μελέτη για την αγορά της Νέας Υόρκης, ιχνηλατώντας τις συνήθειες και προτιμήσεις των συλλεκτών το τελευταίο διάστημα και επιχειρώντας προβλέψεις για το μέλλον. Το «The New York Art Market Report» ήταν πρωτοβουλία του Independent art fair και της εταιρίας Crozier Fine Arts με την επιμέλεια της Clare McAndrew, διευθύντρια της Art Economics και γνωστής από τις ετήσιες μελέτες «The Art Basel & UBS Global Art Market Report».

Εκτιμάται οτι παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 500.000 τακτικοί συλλέκτες έργων τέχνης, ενώ οι 3.000 από αυτούς βρίσκονται στην κορυφή της οικονομικής πυραμίδας. Τουλάχιστον οι μισοί από τους τελευταίους κατοικούν στη Νέα Υόρκη!

Η πρόσφατη μελέτη στηρίχτηκε σε στατιστικά από 388 καθιερωμένους συλλέκτες της πόλης και από 146 συμβούλους τέχνης. Το 2019 περίπου το 90% του τζίρου της αγοράς τέχνης των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη, ενώ στο σύνολο της χώρας κινείται το 44% της παγκόσμιας αγοράς! Κατά συνέπεια ότι συμβαίνει στη Νέα Υόρκη σηματοδοτεί το τι συμβαίνει σε ολόκληρο τον κόσμο. Η δύναμη της μεγαλούπολης στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:

1) Η μεγάλη συγκέντρωση πλούτου: εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι συνωστίζονται στην ευρύτερη περιοχή, ενώ μία σημαντική και ανερχόμενη ανώτερη μεσαία τάξη δίνει δυναμικό παρόν. Σύμφωνα με τη μελέτη ο μέσος Νεουρκέζος συλλέκτης ξοδεύει $759.000 σε έργα τέχνης

2) Η πολιτιστική υποδομή της πόλης είναι μοναδική στον κόσμο: γκαλερί, οίκοι δημοπρασιών, φουάρ, παγκοσμίου εμβέλειας μουσεία & κέντρα τέχνης, πρωτοβουλίες καλλιτεχνών και θεσμοί κάθε είδους συνθέτουν το ιδανικό περιβάλλον για την άνθηση της καλλιτεχνικής δημιουργία και φυσικά της αγοράς.

3) Η σχετική διαφάνεια στην αγορά που στηρίζεται στη νομοθεσία, το φιλελεύθερο καθεστώς εμπορίου και τα φορολογικά κίνητρα που ενισχύουν τις διεθνείς συναλλαγές.

Σύμφωνα με την έρευνα η πιο σημαντική πηγή αγοράς έργων είναι οι γκαλερί με το 76% των συλλεκτών να δηλώνει οτι τις προτιμάει πάντα ή πολύ συχνά. Μόλις το 10% χρησιμοποίησε online πλατφόρμες αγορών τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ το 96% των ερωτώμενων απάντησε πως απέκτησε έργα από art fairs. Επιπλέον, παρά την πανδημία του COVID-19 το 76% των συλλεκτών της Νέας Υόρκης δήλωσε πρόθυμο να παρευρεθεί σε εκθέσεις και φουάρ τους επόμενους 12 μήνες. «Παρά τη γενική εκτίμηση ότι τα πάντα έχουν την τάση να γίνονται online, πιστεύω ότι τελικά δεν είναι αλήθεια» δήλωσε σχετικά η McAndrew.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Συχνότητα αγορών ανάλογα με την πηγή (Αγορές πάντα ή πολύ συχνά από:)

• Γκαλερί 76%
• Φουάρ 43%
• Δημοπρασίες 12%
• Απευθείας από καλλιτέχνη 12%
• Online πλατφόρμες 10%
• Σύμβουλο τέχνης 6%
• Άλλο συλλέκτη 4%
• Instagram 2%

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Οι προτιμήσεις των συλλεκτών της Νέας Υόρκης ανά μέσο τέχνης (τα 2 προηγούμενα χρόνια)

• Ζωγραφική 89%
• Έργα σε χαρτί 74%
• Γλυπτική 62%
• Φωτογραφία 56%
• Χαρακτικά και πολλαπλά 45%
• Διακοσμητικά αντικείμενα 34%
• Αντικείμενα design 32%
• Άλλα συλλεκτικά αντικείμενα 17%
• Φιλμ / Βίντεο / Ψηφιακή τέχνη 14%
• Εγκαταστάσεις 11%
• Αντίκες 11%

Μερικές από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές του κόσμου έχουν τη βάση τους στη Νέα Υόρκη και σύμφωνα με την έρευνα το 80% των έργων είναι από καλλιτέχνες εν ζωή και μάλιστα το 43% από πρωτοεμφανιζόμενους. Το 75% των έργων βρίσκεται στα σπίτια ή τους χώρους εργασίας, πράγμα που επιβεβαιώνει ότι τα πιο σημαντικά κίνητρα αγοράς έργων είναι το πάθος και η αισθητική αναζήτηση παρά η οικονομική επένδυση. (Βλέπε αναλυτικά τα κίνητρα στον πίνακα 3)

Συλλέκτες και σύμβουλοι τέχνης της Νέας Υόρκης συνειδητοποιούν τις προκλήσεις που περιμένουν την αγορά βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Το 59% των συλλεκτών δηλώνει απαισιόδοξο για την αγορά της Νέας Υόρκης στο επόμενο έτος, ενώ σε ορίζοντα 2 με 5 έτη εμφανίζεται αισιόδοξο κατά 51%. Οι εκτιμήσεις αυτές, βέβαια, αποτελούν την αποτύπωση της ψυχολογίας της συγκεκριμένης στιγμής που μπορούν να ανατραπούν στην πράξη από τα υγειονομικά και τα οικονομικά δεδομένα προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Μεγαλύτερη ανησυχία αποτελεί το κλείσιμο των γκαλερί λόγω της πανδημίας, αλλά και το πως θα υποστηριχθεί η αγορά και η χρηματοδότηση του πολιτισμού γενικά. Τα δεδομένα του 2020 σηματοδότησαν μια de facto μετατόπιση του κέντρου βάρους σε τοπικούς ντίλερ, συλλέκτες και καλλιτέχνες. Αρκετή συζήτηση γίνεται για το κατά πόσο το παγκοσμιοποιημένο μοντέλο της αγοράς θα μετατραπεί σε τοπικό. Ενώ η αγορά της Νέας Υόρκης έχει τοπική δυναμική και αυτοδυναμία, εντούτοις, στηρίζεται αρκετά και στις διεθνείς συναλλαγές για την περαιτέρω ανάπτυξη. Το σίγουρο είναι πως όσο η πανδημία παρακωλύει την κανονικότητα και το υπερ–τοπικό εμπόριο, η μητρόπολη κινδυνεύει να χάσει τα πλεονεκτήματα που έχει χτίσει με τα χρόνια. Το συγκριτικό πλεονέκτημα που προσφέρει ένας αγοραστικός κόμβος δε βασίζεται τόσο στο αν παράγει καλή τέχνη ή αν διαθέτει τοπικούς συλλέκτες. Το σημαντικότερο είναι να προσφέρει ένα πλαίσιο που να διευκολύνει τη διάδραση μεταξύ αγοραστών και πωλητών.

ΠΙΝΑΚΑΣ 3

Βαρύτητα των κινήτρων για αγορά έργων – Συλλέκτες της Νέας Υόρκης

• Πάθος / Προσωπική έκφραση 98%
• Αισθητικά / διακοσμητικά κίνητρα 96%
• Στήριξη των καλλιτεχνών και του πολιτισμού 93%
• Ευχαρίστηση και κοινωνικοί λόγοι 83%
• Αντικατοπτρισμός κοινωνικών / πολιτικών αξιών 70%
• Δικτύωση και γνώση της αγοράς 70%
• Προσδοκία κέρδους από την επένδυση 59%
• Οικογενειακή παράδοση 39%
• Διαφοροποίηση επενδυτικού χαρτοφυλακίου 38%
• Status Πολιτιστική αξιοπιστία 29%
• Αντιστάθμισμα στον πληθωρισμό 15%

TAGS

Αλέξανδρος Στάνας

Δείτε όλα τα άρθρα του συντάκτη