“Home” Άποψη εγκατάστασης

«Home» στην Ιλεάνα Τούντα: Αναγνώσεις της γραφής

Η Νίνα Παπακωνσταντίνου, ο Κώστας Μπασάνος και τα του… Οίκου τους στην Ιλεάνα Τούντα.

 

Στη γλώσσα, τα γράμματα συγκροτούν λέξεις, οι λέξεις φράσεις και οι φράσεις κείμενα και διηγήσεις. Όλα είναι δομές που συγκροτούν νόημα από σχέσεις των μεταξύ τους στοιχείων. Στο βαθμό που η Νίνα Παπακωνσταντίνου και ο Κώστας Μπασάνος –  συνομιλητές στην τέχνη και σύντροφοι στη ζωή –   επεξεργάζονται το πώς γεννιέται η μορφή και το νόημα, είναι ίσως εύλογο ότι η γλώσσα ως πρωταρχικό στοιχείο οργάνωσης της ζωής κυριαρχεί στη δουλειά τους. Οι ομοιότητες και διαφορές στην αίσθηση των έργων τους φαίνονται για πρώτη φορά σε στενή αντιπαράθεση στην έκθεση Home.

Κοινή συνισταμένη είναι η έννοια της παρουσίας, ακόμα και της υλικότητας και του χώρου – εξ’ ου και ο τίτλος –, της ίδιας της ζωής. Αν η γλώσσα πραγματώνει τη ζωή του ανθρώπου, το ίδιο κάνει και η μορφή, το εικαστικό έργο. Στην περίπτωση της Παπακωνσταντίνου, το έργο είναι το ίχνος του γραψίματος, όχι μόνο του γράμματος. Οι δημιουργίες της, που θυμίζουν αφηρημένα μοτίβα, είναι ιχνογραφίες, αποτυπώσεις που αφήνει η «αντιγραφή» κειμένων σε διαφορετικές επιφάνειες. Η καλλιτεχνική διαδικασία εμπεριέχει το στοιχείο του χρόνου, της παρουσίας, του χώρου. Το έργο και η γραφή προσπαθούν να ανασυστήσουν τη ζωή και τις αναμνήσεις που διηγούμαστε.

Στην περίπτωση του Μπασάνου, σημασία έχει η παρουσία του γράμματος και της γραμμής ως δομικό στοιχείο. Οργανώνει σε επιτοίχιες γεωμετρικές διατάξεις λέξεις που έχει τυπώσει με δική του γεωμετρική γραμματοσειρά και δημιουργεί ένα «υπερκείμενο» από νοήματα. Οι λέξεις είναι δομές, κατασκευάζονται όπως η γλώσσα και η τέχνη. Ο θεατής μπορεί να συνδυάσει λέξεις μεταξύ τους μετακινώντας τις νοητικά, «αποσπώντας» τις από την επιφάνεια αλλά και καθώς μετακινείται στο χώρο. Έτσι ενεργοποιούν το χώρο και αποκτούν «παρουσία».

Το Home συνδυάζει τη διπλή υπόσταση παρουσίας-απουσίας, υλικού-άυλου, νοητικού-πραγματικού. Το σπίτι είναι τόσο μια ιδέα, μια ανάμνηση όσο και μια κατασκευή ή ένας πραγματικός τόπος. Ενέχει το στοιχείο του ανήκειν, δηλαδή δίνει νόημα στα πράγματα όπως οι λέξεις και η τέχνη κάνουν τη ζωή πραγματικότητα.

Η έκθεση «Home» στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα διαρκεί έως τις 5 Ιουνίου.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 252 των «Νέων της Τέχνης (Νοέμβριος ’20 – Ιανουάριος ’21)

 

TAGS
Εργαστήριο Συντήρησης & Αποκατάστασης