Πορτρέτο της Zoe Whitley Η νέα διευθύντρια της Chisenhale Gallery μας μιλά για το όραμα και τα σχέδια της.
Το βιογραφικό της είναι, αν μη τι άλλο, αξιοζήλευτο. Μέλος της ομάδας της Hayward Gallery μέχρι πρότινος, αλλά και της Tate και του V&Α παλιότερα. Το 2017 συνεπιμελήθηκε την έκθεση Soul of a Nation: Art in the Age of Black Power που έκανε αίσθηση, ενώ πέρσι ήταν η πρώτη Αφροαμερικανίδα επιμελήτρια εθνικού περιπτέρου (της Βρετανίας) στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Ποια είναι, όμως, τα σχέδιά της ως διευθύντρια πλέον της Chisenhale Gallery; «Το όραμά μου είναι να δημιουργήσω ένα χώρο όπου οι κάτοικοι των γειτονικών περιοχών θα αισθάνονται ευπρόσδεκτοι και θα εμπλέκονται στην εμπειρία της τέχνης όσο και η ολοένα διευρυνόμενη καλλιτεχνική μας κοινότητα», σημειώνει. «Όταν ξεκίνησα ως επιμελήτρια, οι εκθέσεις ήταν το πιο σημαντικό κομμάτι για τα ιδρύματα, ενώ η εκπαίδευση είχε το πιο δύσκολο έργο – να συνδέσει την τέχνη και τη δημιουργική σκέψη με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Έκτοτε, πολλά από αυτά τα τεχνητά χάσματα έχουν γεφυρωθεί, ιδίως από καλλιτέχνες που μας βοηθούν να επανεξετάσουμε τις δομές και τους τρόπους δημιουργίας και ανταλλαγής γνώσεων».
H Chisenhale είναι γνωστή για τον πειραματικό και καινοτόμο χαρακτήρα της. Πώς αντιλαμβάνεσαι το ρόλο σου ως διεθύντρια;
Η τέχνη για μένα δεν είναι «κάτι ωραίο να έχεις» ή που προσθέτει πόντους στην εικόνα σου. Είναι απαραίτητη για τη ζωή. Το ότι ορισμένοι καλλιτέχνες επιλέγουν να μιλήσουν ενεργά ενάντια στα κοινωνικά δεινά δεν μπορεί να είναι κάτι που ενθαρρύνουμε μόνο μέσα στα όρια του μουσείου και στη συνέχεια περιμένουμε να σιωπήσουν. Ομοίως, αν ένας καλλιτέχνης επιλέξει να κατασκευάζει όμορφα αντικείμενα ή να δημιουργεί για χάρη της δημιουργίας, τότε δεν θα ήθελα να τον πιέσω να προσπαθήσει να εξαλείψει όλα τα προβλήματα του κόσμου. Ως διευθύντρια, θέλω πραγματικά να ενδυναμώσω την ομάδα μου και να συνεργαστώ με ανθρώπους γεμάτους ιδέες, ώστε να μπορούμε να αποδείξουμε την κοινή μας πίστη στους καλλιτέχνες.
Έχετε παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη της συζήτησης σχετικά με θέματα ποικιλομορφίας και συμπερίληψης στον κόσμο της τέχνης. Πώς θα θέλατε να συμβάλετε στην αλλαγή;
Το έθεσε σωστά πρόσφατα ένας καλός φίλος μου: «Έχω τελειώσει με τους ορισμούς. Ο αντι-ρατσισμός είναι ένα ρήμα». Το έργο της δικαιοσύνης είναι μια ενεργή διαδικασία. Πρέπει να το συνεχίσουμε.
Ποιες οι σκέψεις σας σχετικά με την πρόσφατη οδηγία της βρετανικής κυβέρνησης προς τα μουσεία να «έχουν εμπορική κατεύθυνση, αλλιώς θα απωλέσουν μελλοντική χρηματοδότηση»;
Τα μουσεία έχουν πολύ συχνά επιχειρηματικό πνεύμα όσον αφορά στην εξεύρεση χρημάτων και υλοποιούν μεγάλα πρότζεκτ με περιορισμένους πόρους. Οι καλλιτέχνες μάς δείχνουν πώς να μην είμαστε ικανοποιημένοι με το «δεν μπορούμε γιατί …» και πώς να μετατρέψουμε το «τι θα συνέβαινε αν …» σε πραγματικότητα. Προσπάθησα να δουλέψω στο ίδιο πνεύμα ως επιμελήτρια και τώρα ως διευθύντρια.
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους επιμελητές; Ποιες είναι οι ευθύνες ενός επιμελητή;
Η καλύτερη συμβουλή θα ήταν κάτι που έχει πει η Phyllida Barlow: «Η επιτυχία συμβαίνει με κάθε είδους τρόπο. Υπάρχει η εντυπωσιακή επιτυχία. Υπάρχει η νεανική επιτυχία. Και υπάρχει η επιτυχία ζωής να συνεχίζουμε ενάντια σε κάθε εμπόδιο». Το είπε για τους καλλιτέχνες, αλλά ισχύει εξίσου για τους επιμελητές: συνεχίστε!
Ο επιμελητής είναι τόσα πολλά πράγματα: ερευνητής, διαμεσολαβητής, ερμηνευτής, υποστηρικτής, κριτικός φίλος, σύντροφος στη σκέψη. Με εμπνέουν επιμελητές όπως η Meg Onli, του ICA Philadelphia, που σε λιγότερο από 48 ώρες συγκέντρωσε χρήματα από τυπώματα καλλιτεχνών ως εγγύηση για ακτιβιστές ενάντια στις βαρβαρότητες της αστυνομίας. Η επόμενη γενιά θα επανεφεύρει το τι μπορεί να είναι ένας επιμελητής.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα Νέα της Τέχνης #251 (Σεπτέμβριος – Νοέμβριος 2020)
TAGS
