Έχοντας διαγράψει μια πορεία 168 χρόνων, η Expo συνιστά μία διεθνή έκθεση στην οποία τα συμμετέχοντα κράτη προβάλλουν προϊόντα και υπηρεσίες, τεχνολογικά επιτεύγματα και τον πολιτισμό τους. Αποτελεί ένα παγκόσμιο γεγονός που πραγματοποιείται ανά πενταετία και έχει αναμφίβολα ως πρωταγωνιστή τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Κάθε χώρα μετά από διαγωνισμό ή ανάθεση δημιουργεί ένα εντυπωσιακό θεματικό περίπτερο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, οι κατασκευές που παρουσίασαν η Μεγάλη Βρετανία και η Ισπανία στη Σαγκάη το 2010 – οι οποίες απογείωσαν την καριέρα των Heatherwick Studio και Miralles Tagliabue αντίστοιχα.

Φέτος θα πάρουν μέρος 192 και πλέον χώρες και η έκθεση αναμένεται να υποδεχθεί πάνω από 25 εκατομμύρια επισκέπτες. Οι διοργανωτές υπόσχονται ότι για 173 ημέρες θα υπάρχει κάτι για τον καθένα. Καλλιτέχνες και ακαδημαϊκοί, αστέρια της ποπ μουσικής σκηνής, πρωτοπόροι στοχαστές, γκουρού τεχνολογικών κολοσσών και καταξιωμένοι σεφ θα δώσουν το παρών σε εκδηλώσεις (60 ζωντανά γεγονότα κάθε μέρα) και περισσότερα από 200 καταστήματα.

Κάποιοι χαρακτηρίζουν ειρωνικά τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις «παιδότοπους των αρχιτεκτόνων». Κλειδί για την επιτυχία τους παραμένει, τόσο για τον κεντρικό προγραμματισμό όσο και για την κάθε συμμετοχή, κέλυφος και περιεχόμενο να μη στερούνται ποιότητας και πρωτοτυπίας

Κάτω από τον τίτλο-ομπρέλα Connecting minds, creating the future αναπτύσσονται σε διακριτά κτίρια τρεις επιμέρους θεματικές. Η πρώτη – Opportunity – θέτει στο επίκεντρο την ευαισθητοποίηση για την αειφόρο ανάπτυξη μέσα από διαδραστικά παιχνίδια και στόχους που «αν επιτευχθούν, θα εξασφαλίσουν μια καλή ποιότητα ζωής για όλους» σε ένα κτίριο με την υπογραφή των AGiArchitects. Η θεματική Mobility, σε περίπτερο δια χειρός Foster & Partners, διερευνά την κίνηση ανθρώπων, αγαθών, ιδεών και δεδομένων και πώς αυτή οδήγησε στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Το περίπτερο για τo Sustainability, σχεδιασμένο από το βρετανικό γραφείο Grimshaw, μας καλεί να περιπλανηθούμε σε δάση και στα βάθη των ωκεανών, να κατανοήσουμε τον αντίκτυπό μας στο περιβάλλον και να γίνουμε παράγοντες αλλαγής γιατί μία Γη την έχουμε.

Το περίπτερο Sustainability από τους Grimsaw Architects

Καρδιά της Expo 2020, η Al Wasl Plaza που θα φιλοξενήσει την τελετή έναρξης και δρώμενα κάτω από τον χαλύβδινο θόλο, στις δύο όψεις του οποίου θα προβάλλονται βίντεο. Τα εθνικά περίπτερα απλώνονται γύρω από τα τρία κεντρικά και συνομιλούν με τα ζητήματα που αυτά θίγουν. Οι Βρετανοί λ.χ. επικεντρώνονται στη θεματική Opportunity, αντλούν έμπνευση από τον Stephen Hawking και αναθέτουν τη συμμετοχή τους στην καλλιτέχνιδα και σκηνογράφο Es Devlin. Στο εξωτερικό κέλυφος του Poem Pavilion θα προβάλλεται ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο ποίημα, προϊόν τεχνητής νοημοσύνης αλλά και της συνεισφοράς των επισκεπτών.

Το περίπτερο της Βραζιλίας, συνεργασία των αρχιτεκτονικών γραφείων JPG.ARQ, MMBB και Βen.Avid, «φέρνει» τον Αμαζόνιο στην έρημο –τη βλάστηση, τους ήχους, τις μυρωδιές των περιοχών που διατρέχει το ποτάμι–, ενώ εξωτερικά θα θυμίζει έναν πλωτό φωτεινό κύβο μέσα στη νύχτα. Το παρών θα δώσουν και πολλά ακόμα γραφεία, καταξιωμένα (π.χ. ο Σαντιάγο Καλατράβα σχεδιάζει για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) αλλά και ανερχόμενα (οι WOHA, Fentress Architects και V8 για λογαριασμό της Σιγκαπούρης, των ΗΠΑ και της Ολλανδίας αντίστοιχα).

Το περίπτερο της Βρετανίας από τους Es Devlin, Avantgarde και Veretec

Το στοίχημα για το πρότζεκττων 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι μεγάλο, καθώς δεν είναι λίγες φορές που οι Εxpo έχουν δεχθεί αρνητική κριτική. H διοργάνωση του 2015 στο Μιλάνο, φέρ’ ειπείν, κατηγορήθηκε για κακή κατανομή πόρων, επιφανειακό περιεχόμενο και εξωφρενική αρχιτεκτονική και η χαμηλή της απήχηση παρομοιάστηκε με το φιάσκο του Millennium Dome στο Λονδίνο στις αρχές του αιώνα. Βέβαια, το Dubai ξέρει καλύτερα από κάθε άλλη χώρα πώς να υλοποιεί το μότο «Χτίσε για να έρθουν», άλλα σε τέτοιες περιπτώσεις η μετέπειτα αξιοποίηση των εγκαταστάσεων αποτελεί πονοκέφαλο για τους διοργανωτές. Κάποιοι χαρακτηρίζουν ειρωνικά τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις «παιδότοπους των αρχιτεκτόνων». Κλειδί για την επιτυχία τους παραμένει, τόσο για τον κεντρικό προγραμματισμό όσο και για την κάθε συμμετοχή, αρχιτεκτονικό κέλυφος και περιεχόμενο να μη στερούνται ποιότητας και πρωτοτυπίας.

Expo 2020 Dubai, 20 Οκτωβρίου 2020 – 10 Απριλίου 2021

Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στο τ. 248 των Νέων της Τέχνης

TAGS

Εύα Σακελλαρίδη

Δείτε όλα τα άρθρα του συντάκτη