© UNStudio Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τ. 246 των Νέων της Τέχνης (15 Σεπτεμβρίου 2019)
Από την Ασία ώς την Ευρώπη και την Αμερική, ο αστικός σχεδιασμός επενδύει στη δημιουργία έξυπνων πόλεων. Η Ινδία, για παράδειγμα, που μετρά περισσότερους από 1,3 δισεκατομμύρια κατοίκους, έχει μπει δυναμικά στο παιχνίδι. Πρόσφατο παράδειγμα η πολεοδομική και αρχιτεκτονική μελέτη για το Karle Town Center (KTC) στη Μπανγκαλόρ από το ολλανδικό γραφείο UNStudio.
Το πρότζεκτ, που μαζί με το παρακείμενο Manyata Tech Park αποκαλείται η Silicon Valley της χώρας, φιλοδοξεί να προσελκύσει τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους στη συγκεκριμένη περιοχή. Τα κτίρια με τις στρογγυλεμένες άκρες θα βαφτούν με λευκή μπογιά που αναπτύχθηκε ειδικά ώστε να αντανακλά τη θερμότητα, ενώ φυτεύσεις σε στρατηγικά σημεία τους θα εξασφαλίζουν σκιά στους δρόμους. Παράλληλα, μια σειρά από αισθητήρες θα συλλέγουν δεδομένα για χρήση προς όφελος της ποιότητας ζωής των κατοίκων, όπως αναφέρει το αρχιτεκτονικό γραφείο. Στο Τορόντο, πάλι, η Sidewalk Labs, θυγατρική της Google, παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο, στο οποίο συμμετέχουν αρχιτεκτονικά γραφεία όπως τα Heatherwick Studio και Snohetta, για τη δημιουργία της Γειτονιάς του Μέλλοντος. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ακόμα έξυπνη πόλη, η οποία θα συλλέγει μια σειρά δεδομένων για την καλύτερη λειτουργία της.
© UNStudio
Τι ακριβώς όμως εννοούμε με τον όρο smart city, καθώς υπάρχουν ποικίλες ερμηνείες και πολύ διαφορετικά οράματα ως προς το μέλλον τους; Κάθε πόλη παράγει τεράστιες ποσότητες πληροφοριών για διαφορετικούς σκοπούς, αλλά πολύ συχνά αυτές χάνονται. Υπό αυτή την έννοια, η ιδέα της έξυπνης πόλης έχει να κάνει με τη συλλογή πληροφοριών και τον τρόπο χρήσης τους. Βασικοί στόχοι της, η καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας, του νερού και των λυμάτων, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και της ρύπανσης. Μια έξυπνη πόλη χρησιμοποιεί κάμερες CCTV, κουμπιά πανικού, τεχνολογίες ταυτοποίησης προσώπων και άμεσης επικοινωνίας για την ασφάλεια του πληθυσμού. Είναι σε θέση να αντιδρά αποτελεσματικά και γρήγορα σε περιπτώσεις συναγερμού και να αναστέλλει την εγκληματικότητα. Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ήταν από τα πρώτα οφέλη. Έξυπνα φανάρια και σήμανση διευκολύνουν την κίνηση των οχημάτων και τη ζωή των οδηγών. Απώτερος στόχος είναι τα πλήρως συνδεδεμένα αυτοματοποιημένα αυτοκίνητα, τα οποία θα ελαχιστοποιούν τον ενδεχόμενο ανθρώπινου σφάλματος με σκοπό τη δραστική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων.
Οι πόλεις καταναλώνουν το 75% της συνολικής ενέργειας στον πλανήτη και ευθύνονται για το 40-60% των αερίων θερμοκηπίου. Η κλιματική αλλαγή, η κατασπατάληση των φυσικών πόρων και η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κάνει τη δημιουργία έξυπνων πόλεων μονόδρομο. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν αλλά πώς τις θέλουμε
Ωστόσο, πέρα από τα οφέλη για τη ζωή των πολιτών, ελλοχεύουν και κίνδυνοι. Η ασφάλεια και η διαχείριση των προσωπικών δεδομένων είναι από τα βασικά ηθικά διλλήματα, καθώς ήδη βλέπουμε περιπτώσεις κακόβουλης χρήσης τους από κυβερνήσεις και hackers. Όσο πιο συνδεδεμένη είναι μια πόλη τόσο πιο ευάλωτη γίνεται στο hacking, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα ολικό blackout μέχρι και σε μια πολύνεκρη τρομοκρατική ενέργεια. Σε ένα τέτοιο «έξυπνο» περιβάλλον, η διαφθορά δεν αναμένεται να εξαλειφθεί· απλώς θα εξελιχθεί αναλόγως. Η δημιουργία τους ενδέχεται να προκαλέσει νέες ταξικές ανισότητες και ένα νέο τύπο γκετοποίησης. Έξυπνες πόλεις χωρίς σωστή μελέτη, σχεδιασμό και πόρους μπορεί να μείνουν ημιτελείς, ακόμα και να μετατραπούν σε πόλεις-φαντάσματα.
© UNStudio
Το ότι αναδύονται πάντως με γρήγορο ρυθμό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, έως το 2050 το 66% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε αστικό περιβάλλον. Γεγονός που θα έχει ποικίλες επιπτώσεις στις μεταφορές, στην ενέργεια, στην υγεία και στην ασφάλεια. Οι πόλεις καταναλώνουν το 75% της συνολικής ενέργειας στον πλανήτη και ευθύνονται για το 40-60% των αερίων θερμοκηπίου. Στη Βαρκελώνη, η έξυπνη τεχνολογία μετρητών νερού βοηθά στην εξοικονόμηση άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Η κλιματική αλλαγή, η κατασπατάληση των φυσικών πόρων και η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κάνει τη δημιουργία έξυπνων πόλεων μονόδρομο.
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν αλλά πώς τις θέλουμε. Οι έξυπνες πόλεις δεν αφορούν μόνο στη δημιουργία καινούργιων υπερσύγχρονων μητροπόλεων, αλλά και στην αναβάθμιση υφιστάμενων αστικών κέντρων. Σε κάθε περίπτωση, η διαχείριση και η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και των πληροφοριών πρέπει να αποτελεί το κύριο μέλημα των κυβερνήσεων και αδιαμφισβήτητη απαίτηση των πολιτών.
TAGS
