«Έργο 69» του Μπάμπη Καραλή για το Back to Athens 2020

Η πανδημία, η απογοήτευση και η αξιοπρέπεια: πρώτες σκέψεις με αφορμή το Back to Athens 2020

Το Back to Athens 2020 είναι η πρώτη μεγάλης έκτασης εικαστική διοργάνωση στην Ελλάδα μετά την υγειονομική κρίση. 110 καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό δίνουν ένα δυνατό «παρών» όχι απλώς στέλνοντας έργα και παρατηρώντας από μακριά τα γεγονότα, αλλά συμβάλλοντας με τη φυσική παρουσία και τους προβληματισμούς τους στις ζυμώσεις και τα σχέδια του αύριο.

Τώρα παρά ποτέ είναι η σωστή στιγμή, έπειτα από εκτεταμένες επαφές και συζητήσεις είτε κατ’ ιδίαν είτε σε ομάδες, να αποκωδικοποιήσουμε τις πρώτες συνέπειες της πανδημίας και να βρούμε ή να επινοήσουμε λύσεις για τον χώρο των εικαστικών τεχνών. Το γεγονός ότι καλλιτέχνες από κάθε γωνιά της γης αντιμετωπίζουν τα ίδια ακριβώς προβλήματα είναι γνωστό· αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ο τρόπος και τα μέσα που χρησιμοποιούν για να αμβλύνουν τις συνέπειες της κρίσης που είναι πρωτίστως οικονομική διότι τίθεται θέμα επιβίωσης.

Ας συνοψίσουμε κατηγοριοποιώντας και λαμβάνοντας υπόψη ότι ισχύει το ίδιο για καλλιτέχνες τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας. Από το γενικό πλάνο αφαιρούμε καλλιτέχνες που εργάζονται στον δημόσιο τομέα σε μόνιμες ή οργανικές θέσεις, α/βάθμια, β/βάθμια, γ/βάθμια εκπαίδευση, υπουργεία, δήμους, διότι στοιχειωδώς έχουν εξασφαλίσει ένα εισόδημα.

Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον α) καλλιτέχνες που εργάζονται παγιδευμένοι στο Δημόσιο σε εποχιακές ή άλλες επισφαλείς θέσεις, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα που δεν γνωρίζουν αν και πότε θα επανέλθουν στην εργασία τους, και β) καλλιτέχνες που εργάζονται στην ελεύθερη αγορά και βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη δεινότερη θέση λόγω της μερικής οικονομικής κατάρρευσης της μεσαίας και μεσαίας+ τάξης που παραδοσιακά υποστήριζε οικονομικά τους καλλιτέχνες είτε με αγορά έργων (ιδιωτικά ή μέσω γκαλερί) είτε παρέχοντας άλλες ευκαιρίες όπως αναθέσεις καλλιτεχνικών έργων για ιδιωτικές κατοικίες, κτίρια, ξενοδοχεία και συνεργασίες στον κλάδο της προβολής και διαφήμισης.

Βασικό στοιχείο που προκύπτει είναι αβεβαιότητα για το άμεσο μέλλον στο οικονομικό επίπεδο και ταυτόχρονα η επιφυλακτικότητα σχετικά με την παραγωγή νέων έργων. Κάποιοι, μικρότερης κυρίως ηλικίας, επιστρέφουν στη γονική οικονομική υποστήριξη, ενώ μεγαλύτεροι με πάγιες υποχρεώσεις προσπαθούν να περικόψουν έξοδα ώστε να τα διοχετεύσουν σε περισσότερο άμεσες καθημερινές ανάγκες.

Στις συζητήσεις για τις λύσεις που διαφαίνονται, επικρατεί σε γενικές γραμμές μια αμηχανία, διότι τίποτε δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με βεβαιότητα για το άμεσο μέλλον. Οι διαδικτυακές υποστηρικτικές ενέργειες και ψηφίσματα αποτέλεσαν μια εκτόνωση της στιγμής χωρίς γενικά να υπάρχει ένα απτό αποτέλεσμα και χάθηκαν στη ζώνη του ψηφιακού λυκόφωτος. Σχετικά με την προβολή εκθέσεων, περφόρμανς, φουάρ και άλλων γεγονότων από ψηφιακές πλατφόρμες, υπήρξε, θα λέγαμε, μια ομόφωνη γνώμη από καλλιτέχνες διαφόρων κλάδων και εικαστικών επιλογών που τις χαρακτηρίζει από ανεπαρκείς έως αδιάφορες. Ωστόσο, σημειώνουν καλλιτέχνες που βρίσκονται πιο κοντά στην ψηφιακή τεχνολογία ότι τα μέσα που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη διάθεση των χρηστών απέχουν από το να γίνει η διαδικασία αυτή ελκυστική και αναμένουν εξελίξεις στο άμεσο μέλλον στον χώρο της τεχνολογίας.

Το γεγονός ότι το καλοκαίρι βρίσκεται μπροστά μας αμβλύνει σχεδόν σε όλους το άγχος, βρίσκεται όμως στο πίσω μέρος του μυαλού η επιστροφή τον Σεπτέμβριο στα θρανία της πραγματικής ζωής που κανένας δεν περιμένει με χαρά.

Εν κατακλείδι, πίσω από τη βιτρίνα των φωτεινών εκθέσεων διαφόρων ιδρυμάτων και άλλων εκδηλώσεων κρύβεται μια βαθιά ιδιωτική απογοήτευση και θλίψη, αλλά και μια αξιοπρέπεια ώστε η εικαστική δημιουργία να παραμείνει με κάθε προσωπική θυσία στο υψηλό επίπεδο που της αξίζει.

TAGS
Εργαστήριο Συντήρησης & Αποκατάστασης