Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο τ. 249 των ΝτΤ (Μάρτιος-Μάιος 2020)

Απέναντι στο επίκαιρο θέμα της τοξικής αρρενωπότητας, η τρέχουσα έκθεση της Barbican Art Gallery αναδεικνύει τις καταπιεσμένες από την πατριαρχία εκφράσεις της.

«Η αρρενωπότητα δεν είναι μία», υπερθεματίζει η επιμελητική πρόταση μέσα από μια πλούσια φωτογραφική χαρτογράφηση του τι σημαίνει να είσαι άντρας από το 1960 μέχρι σήμερα. Η έκθεση –επιμελημένη από γυναίκες – στέκεται κατά της πατριαρχίας και υπέρ μιας αρρενωπότητας μη-τοξικής/απειλητικής, που φτάνει να γίνεται queer – όσο queer είναι ό,τι διαφέρει από την κυρίαρχη εικόνα του λευκού δυτικού cis (ετεροφυλόφυλου) άνδρα, όσο queer είναι και η θηλυκότητα.

Liberation through Photography, Barbican Art Gallery, Φωτό: Tristan Fewings/Getty Images για την Barbican Art Gallery

Η έκθεση μας υποδέχεται δυναμικά με μια μελαγχολική, αν όχι κυνική, ματιά στην αναπόδραστη ανθρώπινη φύση: την τοπιογραφία-αυτοπορτρέτο του γυμνού σώματος του φωτογράφου John Coplans. Καθώς η αντρική εικόνα εξετάζεται σε σχέση με το σώμα, τη φυλή, την κοινωνική θέση, τη σεξουαλικότητα, τη γονεϊκότητα και τα αντίστοιχα στερεότυπα, αναπόφευκτα σχηματίζονται αντιστίξεις. Φερ’ειπείν, οι συνεντεύξεις του Warhol με άντρες μοντέλα και τα Gay semiotics του Fischer συνομιλούν με κωμικά ή τρομακτικά πρότυπα υπερ-αρρενωπότητας (βλέπε τους ταυρομάχους της Dijkstra ή τους αθλητές της Opie). Η έκταση των αντιφάσεων μέσα στο πλαίσιο της αρρενωπότητας είναι τόση, σχεδόν όσο αυτή μεταξύ αρσενικού-θηλυκού. Έτσι καταφέρνει να αναδείξει την ειρωνεία της πατριαρχικής αναζήτησης μιας αρχετυπικής αρρενωπότητας.

Η σύγχυση που προκαλούν άντρες σε ταυτισμένες με τη γυναίκα παραστάσεις υπερτονίζεται σε περιπτώσεις όπως το βίντεο του Jan Ader σε γκρο πλαν να κλαίει ή τα μακιγιαρισμένα πρόσωπα των ταλιμπάν του Dworzak. Απογειώνεται όμως στο βίντεο της Moffatt που «κρυφοκοιτάζει» άνδρες να ντύνονται, αντιγράφοντας με πικρό χιούμορ το ανδρικό βλέμμα.

Η διαφορά με την οποία κοιτάζουν το φακό τα δύο φύλα αναδύεται τόσο μέσα από τις «ανδρικές» μεταμορφώσεις της Mendieta όσο και στη σειρά Gentlemen της Knorr. Αποκορύφωμα: το καταπληκτικό πρότζεκτ ασπρόμαυρων φωτογραφικών αντιπαραθέσεων Let’s take back our space της Wex.

TAGS

Γκέλυ Γρυντάκη

Δείτε όλα τα άρθρα του συντάκτη