Ο Κορνήλιος Γραμμένος στο εργαστήριό του (Φωτό Παναγιώτης Μπαξεβάνης) Ένα αντίο στον καλλιτέχνη που έφυγε το περασμένο Σάββατο από τη ζωή, με μια συνομιλία του με τον Γιώργο Γεωργακόπουλο, τον Μάιο του 2017
«Ο Κορνήλιος Γραμμένος απορροφά του κόσμου το μυστικισμό και παράγει με την τέχνη του κάτι ανάλογο, σαν φυλαχτό». Αυτά έγραφε η νεοϋορκέζα ποιήτρια Debbie Becker για το έργο του καλλιτέχνη που απεβίωσε στις 3 Απριλίου. . Η διαδρομή του αποτελείται από μείζονες εκθέσεις με έργα που αντιμετωπίζουν την τέχνη του ποικιλοτρόπως σε ένα γεωγραφικό φάσμα που εκτείνεται από τη Γερμανία μέχρι την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Κορνήλιος Γραμμένος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1959. Σπούδασε γραφικές τέχνες και φωτογραφία στην Αθήνα από το 1977 έως το 1980 και γλυπτική και ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κολωνίας (Kölner Werkkunstschule, Meisterklasse) από το 1981 ως το 1988. Οι καλλιτεχνικοί του σταθμοί περιλαμβάνουν τη Ρώμη από το 1988 ως το 1991,τη Νέα Υόρκη από το 1991 ως το 1992, καθώς και το Σαν Φρανσίσκο το 1999 και 2000.
Έχουν γίνει πολλές παρουσιάσεις των γλυπτών του επινοήσεων σε διαφορετικά μέρη, όπως στο Palazzo Corvaja στην Ταορμίνα το 1990, στην πλατεία Δεξαμενής στη Αθήνα το 1995, στο Λιμάνι της Πάτρας το 1996, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη το 1997, αλλά και στο 10ο Δημοτικό Σχολείο Βύρωνα στην Αθήνα το 2006. Ατομικές εκθέσεις του έχουν πραγματοποιηθεί στο Ινστιτούτο Γκαίτε στην Αθήνα το 1987, στην Nica Gallery Inc στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια το 2000, στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών το 2007, στην Galerie Beyer στη Δρέσδη το 2009 και στη Γκαλερί της Γιάννας Γραμματοπούλου στην Αθήνα το 2008, 2011, 2014 και 2017.
Τα «Νέα της Τέχνης» αποχαιρετούν τον Κορνήλιο Γραμμένο δημοσιεύοντας τη συνέντευξη που έδωσε στον Γιώργο Γεωργακόπουλο τον Μάιο του 2017.
Τι θα ξεχώριζες από τις ευκαιρίες που σου δόθηκαν σε τοπικό και διεθνές επίπεδο;
Την πρώτη μου σχετικά μεγάλη και περιεκτική έκθεση Wechselwirkungen το 1987 στο Goethe Institut Athen, όπου είχα εκθέσει για πρώτη φορά μαζί γλυπτά, λάδια, κολάζ και ακουαΡρέλες· την εγκατάσταση των Aliens στο Palazzo Corvaja στην Ταορμίνα της Σικελίας το 1990· το residential project California στο Σαν Φρανσίσκο το 1999- 2000· τη διπλή έκθεση Sarmata στην γκαλερί 3 και στο The Netherlands Institute of Athens το 2007· και την ταινία μικρού μήκους Kornelios Grammenos: Sculptura Emfatica (με αφορμή την ομώνυμη έκθεση το 2014) του Τάκη Σακελλαρίου. Αυτά θα πω επειδή ρωτάτε τι ξεχώρισα. Πιστεύω όμως ότι κάθε έξοδος – έκθεση προς το κοινό είναι μια σοβαρότατη ευκαιρία που δίδεται στο ζωγράφο και έτσι θα έπρεπε να το βλέπει κανείς.
Ποια είναι μέχρι τώρα η μεγαλύτερή σου επιτυχία;
Μα πάντα η τελευταία. Αλλά και οι ανωτέρω αναφερθέντες περιπτώσεις ήταν επιτυχείς.
Με την εμπειρία σου στον χώρο της τέχνης, τόσο εντός, όσο και εκτός των συνόρων, τι περιμένεις να συναντήσεις καλλιτεχνικά σε μία χώρα που αυτήν τη στιγμή βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση της Ιστορίας της;
Σοβαρότητα προ πάντων και καλά έργα με προσωπικότητα, δηλαδή έργα με προφίλ, ισχυρή και προσωπική γραφή· το στίγμα, που λέμε.
Αν έπρεπε να τονίσεις κάτι για τη δουλειά σου, ποιο θα ήταν αυτό;
Ζωγραφίζω τον χώρο, αυτό τουλάχιστον νομίζω ότι κάνω. Και εφόσον το κάνω συνειδητά και μάλλον υπεύθυνα αρκετά χρόνια τώρα, λέω ότι ένας από τους λόγους που κάνουμε τέχνη σήμερα είναι για τη διεύρυνση της συνείδησής μας. Μέσα από την τέχνη θα μπορούσε κανείς να κατανοήσει σε βάθος τις ιδέες, τις καταστάσεις και σίγουρα τα φυσικά και ποιητικά όρια των υλικών – πραγμάτων με διορατικό και ευρύ τρόπο. Ίσως έτσι να ζει κανείς καλύτερα, δηλαδή να έχει ένα παραπάνω ενδιαφέρον η ζωή μας. Επίσης δυο μικρά μου statements δίνουν μάλλον μια εικόνα της δουλειάς μου και των λίγων απόψεων που έχω επάνω σ’ αυτήν:
1) You cannot spend your own making excuses for theirs [Δεν μπορείς να σπαταλήσεις το δικό σου κάνοντάς τα των άλλων]
2) Call me as you will [Πες με όπως θες]. Επίσης, κάτι που έγραψε η Νεοϋορκέζα ποιήτρια, Debbie Becker, τον Αύγουστο του 2016 όταν είδε και τα 39 έργα του γλυπτικού μου πρότζεκτ Repatriation: «Kornelios Grammenos absorbs the world’s arcane rhythms and produces an analogous quality in his art. It permeates the work and paves the way for heightened perception. In its purity, this art transcends politics, while targeting something higher and remaining faithful to the grand idea of the sovereignty of nature». [Ο Κορνήλιος Γραμμένος απορροφά του κόσμου το μυστικισμό και παράγει με την τέχνη του κάτι ανάλογο, σαν φυλαχτό. Διεισδύει στο αντικείμενο και στρώνει χαλί για μία αντίληψη πιο πέρα από αληθινή. Διάφανη η τέχνη του ανοίγεται πολιτικά, ενώ στοχεύει ακόμα πιο ψηλά, παραμένοντας όμως πιστή στης φύσης την ιδέα την ιερή.] Μτφ. Νέβι Κανίνια
Ποια είναι η σχέση σου με τον χώρο της αγοράς της τέχνης;
Ωραία είναι η αγορά έτσι από μακριά που την βλέπω, όπως φαίνονται οι ιδωμένες από ψηλά παραλίες. Όταν κατεβαίνεις, όμως, κάτω άλλα βλέπεις· όχι πάντα άσχημα εννοείται, απλά άλλα.
Ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι που σου επιτρέπουν να δημιουργείς;
Οι πωλήσεις, ο εθελοντισμός φίλων και συνεργατών στους οποίους χρωστάω τα μισά μου έργα κανονικά. Παλαιότερα έβγαζα χρήματα παίζοντας μουσική: post-punk αρχικά και improvised music αργότερα.
Πες μας ένα μέρος που σε εκφράζει, ένα μέρος που σου αρέσει να επισκέπτεσαι.
Τη θάλασσα τις μονές ημέρες και τα βουνά τις ζυγές, ενώ και ανάποδα το ίδιο καλά μου είναι.
Ποια είναι η μεγαλύτερη οικονομική δυσκολία / χρονική στιγμή που αντιμετώπισες στη διάρκεια της καριέρας σου;
Όταν γύρισα από τις ΗΠΑ το 1992 στην Αθήνα έχοντας αφήσει πολλά ανοιχτά μέτωπα στη Γερμανία, συν οικογενειακά θέματα, συν την αποθήκευση των έργων που αυξάνονταν. Όλα αυτά μαζί δεν ήταν καθόλου εύκολα. Η αγγλική λέξη wherewithal στο πλήρες νόημά της.
Με ποιον χώρο, καλλιτέχνη ή άνθρωπο των τεχνών θα ήθελες να συνεργαστείς σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο;
Με τον Stanley Kubrick ίσως και… να έπαιζα κιθάρα στο Chairs Missing των Wire, ένα post-punk βρετανικό συγκρότημα.
Σε έχει υποστηρίξει κρατικός πολιτιστικός φορέας;
Όχι· βέβαια δεν έχω ζητήσει κάτι, ούτε μου έχουν ζητήσει κάτι· ισοπαλία λοιπόν,1-1 ή deuce, όπως ωραία το λένε και στο τένις.
Τι θα πρότεινες και τι θα άλλαζες στον κρατικό πολιτιστικό μηχανισμό;
50 φεστιβάλ και 50 μπιενάλε ακόμα.
Το κοινωνικό σου δίκτυο, οι γνωριμίες σου σε βοήθησαν να προχωρήσεις;
Βέβαια. Πολλές φορές βοήθησαν σημαντικά και άλλες έθαψαν βαθειά. Έτσι είναι τα δίκτυα, θαρρώ, και οι γνωριμίες επίσης.
Είχε η επιτυχία κάποιου είδους οικονομικό ή ηθικό αντίκρισμα ή ανταμοιβή;
Οικονομικά πάντα βγαίνει κάτι, άλλες φορές πολύ, άλλες λίγο, άλλες πολύ λίγο. Πάντως σίγουρα το Conservez toujours un bon moral γραμμένο – ζωγραφισμένο από τον Francis Picabia επάνω σε ένα dada έργο του είναι ένα αξίωμα, θα έλεγα.
Τι βλέπεις στον μέλλον για α) τον εαυτό σου; β) τον καλλιτεχνικό κόσμο;
α) Ετοιμάζω το Repatriation Vol.2 και επειδή υπάρχουν τα έργα –από την ενότητα Repatriation– δουλεύω το νέο πρότζεκτ δισδιάστατα σε χαρτί, με τα περισσότερα έργα impalpabilis [αχειροποίητα]. β) Φαντάζομαι ότι προχωρά ακάθεκτος προς την Μπιενάλε της Βενετίας, τη documenta 15, την ανακάλυψη νέων ταλέντων, τα auctions και πολλά άλλα, φαντάζομαι.
TAGS
