έκλειψη η [éklipsi] Ο33 : (αστρον.) το φαινόμενο κατά το οποίο ένα ουράνιο σώμα παύει να φαίνεται προσωρινά, επειδή παρεμβάλλεται κάποιο άλλο ανάμεσα σε αυτό και τον παρατηρητή (όταν είναι αυτόφωτο) ή ανάμεσα σε αυτό και την πηγή που το φωτίζει (όταν είναι ετερόφωτο): ~ Hλίου. ~ Σελήνης. Mερική / ολική ~.
Αυτός είναι ο ορισμός του λεξικού της κοινής νεοελληνικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και, παράλληλα, ο τίτλος που επέλεξε η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας για την έβδομη έκδοσή της, που θα ξεκινήσει στις 25 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 29 Νοεμβρίου 2020, συμπληρώνοντας φέτος 15 χρόνια παρουσίας.
Μπορεί ακόμα να μην είναι ανακοινώσιμοι ούτε οι χώροι όπου θα διεξαχθεί η διοργάνωση ―πρόκειται για κατά κανόνα ανενεργά κτίρια της Αθήνας, με κορμό τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση που έχει υιοθετήσει τη διοργάνωση― αλλά ούτε και οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες, ωστόσο σήμερα το πρωί η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, εκ μέρους του Ιδρύματος Ωνάση, ο καλλιτεχνικός και ιδρυτικός διευθυντής της Μπιενάλε Poka-Yio, ο Larry Ossei-Mensah, συνεπιμελητής, και η Penny Rafferty, εκ μέρους της συνεπιμελητικής ομάδας Omsk Social Club, έδωσαν το γενικό, θεωρητικό πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης.
Από αριστερά: Larry Ossei-Mensah, συνεπιμελητής, Penny Rafferty, εκ μέρους της συνεπιμελητικής ομάδας Omsk Social Club, και Poka-Yio, ιδρυτικός και καλλιτεχνικός διευθυντής της Athens Biennale © Νύσος Βασιλόπουλος/Athens Biennale
«Είμαστε στην τρίτη φάση της Μπιενάλε και γι’ αυτό ονομάστηκε έκλειψη. Το 2005, η πρώτη φάση έφερε πάνω της τη μεταολυμπιακή ευεξία. Η δεύτερη φάση βυθίστηκε στη δίνη της κρίσης και η τρίτη φάση, η τωρινή, αποτελεί τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως», ανέφερε ο Poka-Yio. Αυτό το μεταβατικό στάδιο θα αποπειραθεί η Μπιενάλε της Αθήνας να διερευνήσει, επαναθεωρώντας και επανακαλύπτοντας την Αθήνα και τους ανθρώπους της, το παρελθόν και το παρόν τους, την ταυτότητα και τις προσδοκίες τους ― πρόκειται, όπως λένε οι συντελεστές της διοργάνωσης, για τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως, στο μέλλον της Αθήνας. «Στόχος μας είναι η εναλλακτική ματιά στον πολιτισμό», όπως είπε ο Poka-Yio, για να τον συμπληρώσει η Αφροδίτη Παναγιωτάκου: «Αγαπάμε τον ορθολογισμό ―και τον Διαφωτισμό―, αλλά είναι ώρα να ξεφοβηθούμε και να δούμε νέους τρόπους αντίληψης του Άλλου», κάτι που είχε ως αφορμή τη δήλωση της Penny Rafferty ότι «ορισμένες φορές χρειαζόμαστε το παράλογο για να κατανοήσουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας».
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, η έβδομη αθηναϊκή Μπιενάλε θα συμπεριλάβει καλλιτέχνες με έδρα τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη, ενώ περίπου το 25-30% των έργων θα κάνουν πρεμιέρα στην Αθήνα. Παράλληλα, όπως ανέφερε ο Larry Ossei-Mensah, η διοργάνωση θα εξερευνήσει την έννοια της ταυτότητας (Έλληνας και γεννημένος στην Ελλάδα), τον τρόπο που συνδεόμαστε μεταξύ μας ως σώματα και ως εαυτοί που φιλοξενούν και φιλοξενούνται, ενώ στόχος είναι να φωτιστεί η θέση της αφρικανικής διασποράς στην Αθήνα σε πολλά επίπεδα.
Άποψη από την 6η Μπιενάλε της Αθήνας. Παραχώρηση: Athens Biennale
Αυτά τα πολλά επίπεδα, ταυτόχρονα, διαπερνούν όλη τη διοργάνωση: από τις ρευστές ταυτότητες και τη μεταμόρφωση ή την παρακμή της Δύσης έως τις πιθανές εκδοχές του μέλλοντος αναφορικά με την έννοια της εθνικότητας, της πνευματικότητας αλλά και της θρησκευτικότητας, μέσα από έργα που θα εκταθούν, «πέραν του φορμαλισμού» κατά τον Poka-Yio, από τη σύγχρονη τέχνη έως τη βιώσιμη μόδα, το φαγητό, τα πνευματικά δικαιώματα και την πολιτιστική κληρονομιά.
Όπως ήταν, βεβαίως, φυσικό, η συζήτηση οδηγήθηκε και στον κορονοϊό, ο οποίος, κατά την Penny Rafferty των OmskSocial Club, δεν είναι μόνον ιατρικό ζήτημα αλλά και πολιτικό, «καθώς τα σώματά μας σήμερα εργαλειοποιούνται και καθίστανται όπλα του κυρίαρχου αφηγήματος». Όπως, εξάλλου, λένε οι συντελεστές της αθηναϊκής Μπιενάλε, «η Eclipse προτείνει την καταστροφή των μηχανισμών καταπίεσης και των παρωχημένων ιδεαλισμών. Χρησιμοποιώντας μια σειρά βιωματικών μέσων, όπως παιχνίδια ζωντανής δράσης, ρηξικέλευθες τεχνικές διάδοσης φημών, πειθούς, “συναισθησματικής ύπνωσης” αλλά και ποικίλες σωματικές, ακουστικές, οπτικές και σύνθετες τεχνικές εμβύθισης, η Eclipse ενεργοποιεί την κατασκευή αφηγημάτων, ενορχηστρώνει μια αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης της τέχνης και θέτει τον στοχασμό προς ένα εναλλακτικό μέλλον».
TAGS
