Της Ειρήνης Πιτσόλη
Ο κορονοϊός έφτασε και στην Ελλάδα και τίποτα δεν μοιάζει να είναι όπως το ξέρουμε. Η χώρα μπήκε για δύο μήνες σε καραντίνα. Στον μακρύ κατάλογο των επιχειρήσεων που έκλεισαν, οι γκαλερί, τα μουσεία και οι χώροι τέχνης. Οι καλλιτέχνες είδαν τις εκθέσεις τους να αναβάλλονται ή να ακυρώνονται. Σε μια περίοδο που το κίνημα #SupportArtWorkers πήρε τεράστιες διαστάσεις, οκτώ Έλληνες εικαστικοί μιλούν από το εργαστήριό τους.
Πώς βιώνουν οι καλλιτέχνες αυτή την περίοδο απομόνωσης; Περνάει η τέχνη σε μία νέα, digital εποχή; Επαναπροσδιορίζεται η αξία της τέχνης στη ζωή μας; Πώς θα είναι η «επόμενη μέρα»;
Η Αφροδίτη Λίτη, η Άννα-Μαρία Τσακάλη, ο Στέφανος Δασκαλάκης, ο Χρήστος Παλλαντζάς, ο Σάββας Γεωργιάδης, η Χρύσα Βέργη, η Δάφνη Αγγελίδου και ο Μιχάλης Μαδένης απαντούν στα παραπάνω ερωτήματα και εκφράζουν την άποψή τους σε μία περίοδο που η τέχνη αναγκάστηκε να «σιωπήσει».
Χρήστος Παλλαντζάς, ζωγράφος
«Αφορμή για τη δημιουργία νέων έργων με προσανατολισμό στον βαθύτερο στοχασμό»
Η αγορά της τέχνης μέσα στην κρίση δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα και ο τόνος αισιοδοξίας που κυρίευσε τη χώρα μας μετά την έξοδο από τα μνημόνια μοιάζει τώρα να υποχωρεί μπροστά στον φόβο μιας βαθύτερης οικονομικής κρίσης που αγγίζει όλους τους παραγωγικούς τομείς της χώρας μας, ποσό μάλλον αυτόν της τέχνης.
Ανάλογα με τη θέση που κατέχει η τεχνολογία, ως μέσο πληροφόρησης ή ως μέσο έκφρασης στην τέχνη, μπορεί να ευνοήσει κάποιους καλλιτέχνες να εκφραστούν περισσότερο από άλλους. Από τη στιγμή που αλλάζει όλος ο τρόπος της ανθρώπινης επικοινωνίας, θα μπορούσαμε να φανταστούμε άλλες εποχές του παρελθόντος όπου κάποιες κοινωνικές ομάδες επιβάλουν αποκλεισμό σε άλλες. Μόνο που αυτό τώρα μπορεί να γίνει με άξονα τον φόβο που έχει κυριεύσει τους ανθρώπους.
Όσον αφορά την τέχνη όμως, θεωρώ ότι μόνο η άμεση επικοινωνία και επαφή με το έργο τέχνης είναι αυτή που μπορεί να γεννά συναισθήματα και κατ’ επέκταση στοχαστική σκέψη διότι λειτουργεί μέσα από την εμπειρία. Η απόσταση και η πληροφορία αντί της εμπειρίας εμπεριέχει έλλειψη, όπως στις ανθρώπινες σχέσεις ή την επαφή με τη φύση και το περιβάλλον γενικότερα.
Οι άνθρωποι που ασχολούνται με το έργο τέχνης θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι αυτοί που στοχάζονται φιλοσοφικά. Οι οποιεσδήποτε συνθήκες περιορισμού που επιβάλλονται στους ρυθμούς και τις συνηθισμένες ασχολίες των ανθρώπων, από το παρελθόν έως σήμερα, είναι αυτές που λειτούργησαν για τους καλλιτέχνες ως τροφή για σκέψη και στοχασμό.Σίγουρα και αυτό που συμβαίνει και βιώνουμε σήμερα θα δημιουργήσει καινούργια πράγματα, ακόμη κι αν κάποιοι από μας διαπιστώσουμε ότι είναι κάτι από αυτά που είχαμε ξεχάσει. Ήδη πολλοί κοινωνιολόγοι ομολογούν ότι έχουν αναγνωρίσει και αισθανθεί ρυθμούς στην καθημερινότητα περισσότερο αθόρυβους, ανακουφιστικούς και ανθρώπινους σε σχέση με την ταχύτητα της πρόσφατης καθημερινότητάς μας.
Νέο έργο του Χρήστου Παλλαντζά
Η μεγαλύτερη αγωνία μου αυτή την περίοδο είναι όλη αυτή η διαχείριση του θανάτου γύρω μας, η οποία, σημειωτέον, συνέβαινε σε όλους τους πρόσφατους πολέμους, αλλά την αγνοούσαμε ως κάτι μακρινό. Τώρα όμως είναι ακριβώς δίπλα μας και μας αφορά όλους.
Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η τέχνη λειτούργησε και απέδωσε πάντα σε συνθήκες και καθεστώτα αντικανονικότητας. Η τέχνη είναι το αποτέλεσμα της δημιουργικότητας του καλλιτέχνη. Θέλω να πιστεύω ότι και αυτήν τη φορά ο καλλιτέχνης θα μας εκπλήξει, αρκεί η πρόθεσή του να μην αρκεστεί μόνο στη διαπίστωση.
Η ζωή μου και η καθημερινότητά μου στο εργαστήριο ήταν και είναι ένα είδος απομόνωσης. Αυτήν τη φορά όμως, εκτός από την έλλειψη του θορύβου της πόλης, η ησυχία που επικράτησε έδωσε την ευκαιρία να ακουστούν πουλιά και να συμβάλουν σε μια αίσθηση γαλήνης. Οι σκηνές θανάτου από τα ΜΜΕ και η αίσθηση φόβου ενός αόρατου εχθρού έρχονταν να αυξήσουν την αγωνία και την αβεβαιότητα για το αύριο, όταν μάλιστα δεν μπορείς να προβλέψεις τι ακολουθεί. Όμως η καθημερινή ενημέρωση από την επιστημονική κοινότητα ήταν αυτό που ενέπνευσε ―όχι μόνο σε μένα αλλά και σε όλους τους Έλληνες, φαντάζομαι― ένα είδος ασφαλείας, εμπιστοσύνης και αισιοδοξίας.
Για μένα ήταν μια αφορμή όλο αυτό να αρχίσω μια σειρά έργων, ο στοχασμός των οποίων στοχεύει σε μια βαθύτερη κατανόηση της απόστασης των ανθρώπων που επιβάλλει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, καθώς και της επιθετικότητας που ασκούμε στον πλανήτη Γη όπου ανήκουμε.
TAGS
