Ήταν κέντρο πολιτισμού… before it was cool ― ή, μάλλον, ήταν το απόγειο της coolness τα λαμπερά χρόνια οπότε και κατοικούνταν, από τη δεκαετία του ’50 ώς τις αρχές του ’80. Η βίλα, αυτός ο πυρήνας των περίπου 25 στρεμμάτων της καλλιτεχνικής αττικής ―και όχι μόνον― γης, η στέγη μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης του γιου «ενός κλασιφικατέρ βάμβακος» από την Αλεξάνδρεια που έφερε τα πάνω-κάτω όπου κι αν βρέθηκε, μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Ιόλα και το πλιάτσικο και την εγκατάλειψη που υπέστη, περιήλθε στη δυσμένεια της ιστορίας ήδη από το 1987.
Από αφιέρωμα της Vogue στο μαρμάρινο «παλάτι» της Αγίας Παρασκευής
Το 1998 κατάφερε να χαρακτηριστεί διατηρητέο. Και πώς αλλιώς, αφού ―πέραν της αρχιτεκτονικής του αξίας, στην οποία έβαλαν το χεράκι τους οι Δημήτρης Πικιώνης, Γιάννης Τσαρούχης και Παύλος Καλατζόπουλος― φιλοξένησε τη συλλογή του Αλέξανδρου Ιόλα: De Chirico, Man Ray, Modigliani, Calder, Jean Tinguely, Warhol, Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Τάκις. Και δεν ήταν μόνον τα έργα· σε αυτό το κτίριο είχαν φιλοξενηθεί ορισμένες από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες της εγχώριας και διεθνούς εικαστικής σκηνής. Κομμάτια αυτής της συλλογής δωρήθηκαν από τον ίδιο τον συλλέκτη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο διατηρεί ομώνυμη αίθουσα στις εγκαταστάσεις του.
Ο δήμος Αγίας Παρασκευής, που αγόρασε το ακίνητο το 2017, κατέθεσε μελέτη το 2018 υπό τον τίτλο «Δημιουργική επανάχρηση ιδιοκτησίας Ιόλα», η οποία εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ με έναν όρο: «Οι απαραίτητες μελέτες, καθώς και οι τυχόν τροποποιήσεις και συμπληρώσεις να υποβληθούν για έγκριση στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ και να συνταχθούν βάσει προδιαγραφών, οι οποίες θα δοθούν από τη Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων».
Η ώρα αυτή έχει φτάσει. Χθες, όπως μας ενημέρωσε το υπουργείο Πολιτισμού, με ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων εγκρίθηκε η μελέτη μετατροπής της ιστορικής βίλας Ιόλα, στην Αγία Παρασκευή, σε χώρο εκθέσεων και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Βασική επιδίωξη, όπως ενημερωνόμαστε, είναι η διατήρηση της υπάρχουσας μορφής του κτιρίου (διαμερισματοποίηση) στο πνεύμα ενός μουσείου μοντέρνας τέχνης. Η διάταξη των εννέα αιθουσών στο ισόγειο προσφέρει κυκλική ροή των επισκεπτών. Η αίθουσα της τραπεζαρίας, με το μαρμάρινο τραπέζι, θα διαμορφωθεί σε αίθουσα συσκέψεων και συνεδριάσεων. Το υπνοδωμάτιο του Ιόλα, δίπλα στην κυρία είσοδο, θα φιλοξενήσει χώρους γραφείων, ενώ στην προσθήκη της ανατολικής πλευράς του κτιρίου, στον χώρο της κουζίνας και στο νεότερο υπνοδωμάτιο του Ιόλα, θα δημιουργηθεί εντευκτήριο/κυλικείο. Στον όροφο, η μεγάλη αίθουσα, όπου βρισκόταν και το έργο του Τάκι, θα μετατραπεί σε αίθουσα πολλαπλών χρήσεων (θεάτρου, κινηματογράφου, εκδηλώσεων). Διατηρείται ο χώρος της βιβλιοθήκης με ίδια χρήση ενώ στον όροφο της προσθήκης θα δημιουργηθούν δύο μικροί ξενώνες φιλοξενίας καλλιτεχνών.
Οι παρεμβάσεις, όπως αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου, δεν πρέπει να αλλοιώσουν τις εξωτερικές όψεις του κτιρίου αλλά και του εσωτερικού διακόσμου (ορθομαρμαρώσεις). Θα διατηρηθούν και θα συντηρηθούν τα στοιχεία εξοπλισμού του κήπου (τραπέζια, καθιστικά κ.ά.). Θα υποβληθεί στο ΥΠΠΟΑ προς έγκριση το σχέδιο της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, συμπεριλαμβανομένων των έργων τέχνης που θα τοποθετηθούν εκεί, καθώς και η μελέτη του εξωτερικού φωτισμού.
TAGS
