Teo Georgiev, Το Hope Αυτή τη βδομάδα εστιάζουμε στις εκδηλώσεις του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου για το 2021 και μοιραζόμαστε τα νέα δύο δυναμικών artist-run spaces στην Αθήνα. Παράλληλα, εκφράζουμε την αγωνία μας για το ΕΜΣΤ ένα χρόνο μετά το επίσημο άνοιγμα του μουσείου από την κυβέρνηση.
Οι “μνηστήρες” της Υπουργού Πολιτισμού
Την περασμένη Τετάρτη, λίγες μέρες μετά τη συνέντευξη της Υπουργού Πολιτισμού κυρίας Λίνας Μενδώνη, κατά τη διάρκεια της οποίας η υπουργός απέφυγε να αναλάβει την πολιτική ευθύνη για την υπόθεση Λιγνάδη, 56 προσωπικότητες του πολιτισμού παρενέβησαν και δημοσίευσαν μια επιστολή στήριξης προς την υπουργό. Στο κείμενό τους, εκτός των άλλων, ανέφεραν πως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η επιστημονική επάρκεια και το σημαντικό έργο της κυρίας Μενδώνη, ανεξάρτητα από την όποια άποψη για τη στάση της απέναντι στο σκάνδαλο Λιγνάδη και ότι για αυτό θα αποφανθεί η δικαιοσύνη.
Κανείς δεν διαφωνεί ως προς την επιστημονική επάρκεια και το αναμφισβήτητο κύρος της υπουργού στο χώρο της αρχαιολογίας και φυσικά καθένας είναι ελεύθερος να υποστηρίζει δημόσια τις απόψεις του. Αξίζει όμως ιδιαίτερης προσοχής η λίστα των μόλις 56 υπογραφόντων της επιστολής στήριξης: εκεί θα βρούμε ονόματα διευθυντών και στελεχών μουσείων και πολιτιστικών οργανισμών. Αν λάβουμε υπόψη πως η πλειοψηφία των προσώπων αυτών είναι διορισμένοι σε σημαντικές θέσεις από την κυβέρνηση, τότε δεν μας φαίνονται ανυπόστατες οι κατηγορίες για επικοινωνιακή μεθόδευση . Επιπλέον, με δεδομένο ότι οι προσωπικότητες αυτές είναι επικεφαλής φορέων που εποπτεύονται από το υπουργείο Πολιτισμού ή ενισχύονται οικονομικά από αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε για τι είδους στήριξη μιλάμε.
Προσωπικά ξαφνιάστηκα δυσάρεστα όταν είδα πως ανάμεσα στους 56 βρίσκονταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης, και ο σκηνοθέτης και γενικός καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης Ελευσίνα 2023, Μιχαήλ Μαρμαρινός. Τρέφοντας ιδιαίτερη εκτίμηση και για τους δύο, εικάζω ότι τόσο ο κύριος Κουμεντάκης όσο κα ο κύριος Μαρμαρινός βρέθηκαν σε δύσκολη θέση όταν, την επόμενη ημέρα, είδε το φως της δημοσιότητας έτερη επιστολή, αυτή τη φορά των ηθοποιών με τους οποίους συνεργάζονται, οι οποίοι διαχώριζαν τη θέση τους από την επιλογή των εν λόγω κυρίων για στήριξη της υπουργού. Λόγω της θεσμικής τους θέσης, περίμενα η στάση τους να είναι ισάξια του έργου τους και όχι να υποβιβάζει τον τομέα του πολιτισμού σε μέσο άσκησης πολιτικής. Αντιθέτως, η στάση τους απέδειξε περίτρανα πόσο στενά συνδέονται η πολιτική και ο πολιτισμός, με όποια επακόλουθα έχει ένας τέτοιος συσχετισμός.
Νέο Κύμα Καταγγελιών στην ΑΣΚΤ
Ο ασκός του Αιόλου φαίνεται να έχει ανοίξει και στην ΑΣΚΤ, όπου οι φοιτητές δημιούργησαν μια ειδική πλατφόρμα καταγραφής παρενοχλήσεων και περιστατικών σεξουαλικής και έμφυλης βίας στην σχολή, στην οποία έχουν ήδη καταγραφεί πάνω από 70 περιπτώσεις. Τα θύματα προχώρησαν σε επώνυμες καταγγελίες και είναι διατεθειμένα να προσφύγουν συλλογικά στη δικαιοσύνη.
Η Συνέλευση του ακαδημαϊκού προσωπικού εξέδωσε, αρκετά καθυστερημένα, μια επιστολή τοποθέτησης σχετικά με τα περιστατικά παρενοχλήσεων στη σχολή, σύμφωνα με την οποία οι διδάσκοντες κράτησαν μια απόλυτα ουδέτερη στάση, αμφισβητώντας έμμεσα τις μαρτυρίες. Η επιστολή αυτή ξεσήκωσε περισσότερες αντιδράσεις από τους φοιτητές, οι οποίοι υποστηρίζουν πως ακόμα και τα όργανα της σχολής, που έχουν δημιουργηθεί για την προστασία τους, δεν λειτουργούν.
Οι φοιτητές δεν φαίνεται να υποχωρούν και αρκετές επώνυμες καταγγελίες θα βγουν σύντομα στη δημοσιότητα. Ακούγονται έντονα μέχρι στιγμής τρία ονόματα ως θύτες από το διδακτικό προσωπικό, ανάμεσά τους και γνωστός φωτογράφος. Φυσικά, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να αποφασίσει η δικαιοσύνη, για τίποτα δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, σεβόμενοι απόλυτα το τεκμήριο αθωότητας.
Ακόμη μια χαμένη χρονιά για το ΕΜΣΤ;
Πέρυσι τέτοια εποχή, η κυβέρνηση “άνοιγε” το ΕΜΣΤ, κάνοντας μεγαλεπήβολα σχέδια και δηλώσεις για το μέλλον του πολύπαθου μουσείου. Eνα χρόνο μετά τα επίσημα εγκαίνια, η θέση του διευθυντή παραμένει κενή, ενώ μαθαίνουμε ότι ο μεταβατικός διευθυντής δεν έχει ακόμα παραιτηθεί παρά τις αντίθετες δηλώσεις του στον τύπο. Αν και μέσα στο 2020 θα προκηρυσσόταν διαγωνισμός για την πλήρωση της θέσης, καμία προκήρυξη δεν έγινε και το μουσείο παραμένει ακέφαλο. Το όνομα της Κατερίνας Γρέγου ακούγεται ως επικρατέστερο για την πλήρωση της θέσης. Να δούμε αν θα προκύψει από φωτογραφική προκήρυξη ή από διορισμό. Ανεξάρτητα όμως από το ποιος θα αναλάβει τελικά το μουσείο, ο διευθυντής θα πρέπει να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα πολλά από τα ζητήματα, κάποια από τα οποία έχουν ήδη επισημάνει με επιστολές οι εργαζόμενοι και πολλά άλλα που διαιωνίζονται από την ίδρυση του οργανισμού. Ο διευθυντής πρέπει επίσης να ηγηθεί ουσιαστικά ώστε το μουσείο να αποκτήσει πρόσωπο στην κοινωνία.
Το 2020 το μουσείο έχασε το στοίχημα λόγω της πανδημίας και της έλλειψης σοβαρού προγράμματος ψηφιακών δράσεων με στόχευση και συνέπεια. Το 2021 θα είναι ακόμα μια χαμένη χρονιά για ένα αόρατο μουσείο;
Τίτλοι Τέλους
Μετά από εννιά χρόνια, ο οργανισμός ΝΕΟΝ αποφάσισε να μη συνεχίσει το πρόγραμμα ανταλλαγής επιμελητών που γινόταν σε συνεργασία με την Whitechapel Gallery του Λονδίνου. Παρά την επιτυχία του προγράμματος και τις πολύ ενδιαφέρουσες δράσεις που αποτελούσαν μοναδική ευκαιρία για νέους επιμελητές, οι υπεύθυνοι αποφάσισαν να σταματήσουν τη διεξαγωγή του. Ίσως κάτι καινούριο να σχεδιάζει η ομάδα του πάντα αεικίνητου οργανισμού.
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο | Εκδηλώσεις για την επέτειο 1821-2021
Με τους περισσότερους πολιτιστικούς, και μη, οργανισμούς και μουσεία να έχουν ανακοινώσει το πρόγραμμά τους για το επετειακό έτος 2021, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο φιλοδοξεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στις εκδηλώσεις. Από τον Μάρτιο του 2018 αναπτύσσει ένα σύνολο δράσεων εθνικής εμβέλειας που αναδεικνύουν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του Αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας.
Η κεντρικές εκδηλώσεις του, που κορυφώνονται φέτος, έχουν τον, πολύ εύστοχο, τίτλο ΕΠΑΝΑCΥΣΤΑΣΗ ΄21. Έναν τίτλο που παραπέμπει και ενθαρρύνει τον επαναπροσδιορισμό, την ανασύνταξη, τον αναστοχασμό, τον διάλογο και τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία. Εκτός από τα εκπαιδευτικά προγράμματα, η κεντρική έκθεση για τον Αγώνα του 1821, που θα περιλαμβάνει έργα τέχνης και κειμήλια από τη συλλογή του μουσείου, θα πραγματοποιηθεί στην έδρα του στην Αθήνα, στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, και τμήματά της θα ταξιδέψουν σε δέκα μουσεία σε όλη την Ελλάδα.
Από το πρόγραμμα των δράσεων, ξεχωρίζει μια πρωτότυπη και ιδιαίτερη πλωτή έκθεση για τον Ναυτικό Αγώνα θα διαπλεύσει με ιστιοφόρο το Αιγαίο φέτος το καλοκαίρι. Θέλοντας να επισημάνει την κρισιμότητα του ναυτικού αγώνα για την επανάσταση και την εδραίωση της ανεξαρτησίας, αυθεντικά αντικείμενα από τις συλλογές του μουσείου και εκπαιδευτικό υλικό θα “πιάσουν λιμάνι” σε ιστορικά νησιά της άγονης γραμμής όπως η Ύδρα, οι Σπέτσες, η Χίος, τα Ψαρά, η Κάσος, το Καστελόριζο και άλλα. Το ιστιοφόρο που θα μεταφέρει την έκθεση παραχωρείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος», ενώ η εγκατάσταση των εκθεμάτων καθώς και οι παράλληλες, κατά τόπους εκδηλώσεις, θα πραγματοποιηθούν με την υποστήριξη της Τράπεζας Πειραιώς.
Artist-Run Spaces | Ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες
Έδαφος φαίνεται πως κερδίζουν τα artist-run spaces στην αθηναϊκή εικαστική σκηνή. Πολύ ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες και χώροι που έχουν δημιουργηθεί από καλλιτέχνες γνωρίζουν πρωτοφανή άνθιση. Πρόσφατα, η πλατφόρμα της Δανάης Γιαννόγλου και του Βασίλη Παπαγεωργίου, Enterprise Projects, που δραστηριοποιείται από το 2015 με στόχο τον δημιουργικό πειραματισμό, έλαβε την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Η χρηματοδότηση από το υπουργείο θα διατεθεί στη συνέχιση και επέκταση της εξαιρετικής περιοδικής έκδοσης της ομάδας που φιλοξενεί κείμενα θεωρητικών και εικαστικών. Έτσι, τα επόμενα τεύχη της έκδοσης αλλά και η δημιουργία του website θα πραγματοποιηθούν χάρη στη χορηγία που έλαβε η πλατφόρμα, δείγμα της αναγνώρισης και του επιπέδου των δράσεων τους.
Μια ακόμα πλατφόρμα, το 3 137 artist-run space, έχει δημιουργηθεί από τρείς νέους καλλιτέχνες, την Πάκυ Βλασσοπούλου, τη Χρυσάνθη Κουμιανάκη και τον Κοσμά Νικολάου με σκοπό την αυτονόμηση του εικαστικού έργου από φόρμες και κανόνες. Αυτή την περίοδο η πλατφόρμα υποστηρίζει και συνεργάζεται με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Fine Acts στη δράση Culture of Solidarity, στην οποία 27 καλλιτέχνες δημιουργούν έργα για την ενίσχυση της αλληλεγγύης. Τα έργα τυπώνονται σε αφίσες και τοιχοκολλώνται στην πόλη. Στην Αθήνα η καλλιτέχνης Rima Lyma δημιούργησε δύο έργα για την στήριξη του κινήματος #metoo.
TAGS
